Көпшілігіміз үлкен сатып алу жасау, саяхаттау немесе қаржылық тәуелсіздікке жету туралы армандаймыз. Алайда, көбінесе ақша байқамай жұмсалып, айдың соңында жалақының едәуір бөлігі қайда кеткенін түсінбей қаламыз. Нақты жоспар жоқ болса, мақсатқа жету қиындай түседі. Арманды шындыққа айналдыруға дұрыс қаржылық мақсаттар қою көмектеседі. Бұл сізді қалаған нәтижеге жеткізетін мұқият ойластырылған бағыт.
Мұндай жоспар ақшаны басқаруды қызықты әрі нәтижелі процеске айналдырады. Осы мақалада біз мақсаттарды қалай қою керектігін, олардың қандай түрлері бар екенін және Home Credit Bank-тің құралдары сізге осы жолда қалай көмек көрсететінін толық түсіндіреміз.
Ақша жинау мен бюджетті жоспарлау туралы айтпас бұрын, ең маңызды сұраққа жауап беру қажет: қаржылық мақсаттар деген не?
Қарапайым тілмен айтқанда, бұл ақшаңызға қатысты нақты, өлшенетін және уақытпен шектелген тапсырмалар. Бұл «бай болғым келеді» деген қалауды емес, керісінше «үй ипотекасына алғашқы жарна үшін үш жыл ішінде 2 миллион теңге жинаймын» деген нақты мақсатты білдіреді. Мақсатсыз өмір — компассыз ашық теңізде жүзуге ұқсас, ал мақсат қою сізге карта мен бағыт береді.
Қаржылық сауаттылықтың басты мақсаты — ақшаны сіздің пайдаңызға жұмыс істету. Дұрыс қойылған қаржылық мақсат мықты мотивация береді. Ол сізге күнделікті болашақ саяхат үшін ақша жинау, кредитті мерзімінен бұрын жабу үшін қосымша табыс көзін табу немесе жинақ ақшаны сақтайтын тиімді депозит ашу сияқты саналы шешімдерді қабылдауға көмектеседі. Нақты қаржылық мақсаттарыңыз болғанда, ақша сіз үшін армандаған өміріңізді құруға арналған құралға айналады.
Жоспарларыңыз қағаз бетінде қалмауы үшін оларды дұрыс қалыптастыру маңызды. Анық емес мақсаттардан нәтиже шықпайды. Тиімді жоспар құру үшін көптеген әдістер бар, бірақ ең танымал әдістердің бірі — жеке қаржыға бейімделген SMART жүйесі.
SMART технологиясы абстрактілі арманды нақты іс-әрекет жоспарына айналдыруға көмектеседі. Әрбір мақсатыңыз бес критерийге сай болуы тиіс:
- S (Specific / Нақты): мақсат айқын әрі түсінікті болуы керек.
- Нашар мысал: «Көлікке ақша жинау».
- Жақсы мысал: «Hyundai Accent 2022 көлігін сатып алу үшін 3 миллион теңге жинау».
- M (Measurable / Өлшенетін): мақсаттың ақшалай мәні болуы қажет.
- Нашар мысал: «Демалысқа ақша жинауды бастау».
- Жақсы мысал: «Тайландқа саяхатқа 500 000 теңге жинау».
- A (Achievable / Орындалатын): табыстарыңыз бен шығындарыңызды есептеңіз. Мақсат үлкен, бірақ шындыққа сай болуы тиіс. Егер жалақыңыз 200 000 теңге болса, қосымша табыссыз үш айда миллион жинау мүмкін емес.
- R (Relevant / Маңызды): бұл мақсат сіз үшін дәл қазір қаншалықты маңызды? Маңызды мақсат мотивацияны сақтауға көмектеседі. Егер өз үйіңіз туралы армандасаңыз, жаңа телефон сатып алу қазіргі уақытта маңызды мақсат болмауы мүмкін.
- T (Time-bound / Уақытпен шектелген): нақты мерзім қойыңыз.
- Нашар мысал: «Пәтерді жөндеу».
- Жақсы мысал: «Келесі жылдың 1 желтоқсанына дейін қонақ бөлме мен ас үйді жөндеуге 1,5 миллион теңге жинау».
Қаржылық мақсаттарды дұрыс қою үшін оларды жазып алу маңызды. Қаржылық мақсаттарды дұрыс қоюға арналған бірнеше кеңес:
- Мақсаттарыңызды жазыңыз және сипаттаңыз. Мақсат жазылған болса, оған жылдам жетуге болады. Оны дәптерге немесе телефонға жазыңыз. Мақсатты мүмкіндігінше нақты әрі толық жазу керек. Сол кезде сіз оны шынымен орындауға болатынына сенесіз.
- Маңызды мақсаттарды анықтаңыз. Әдетте мақсат көп болады. Сіз үшін ең маңызды және кейінге қалдыруға болатын мақсаттарды анықтаңыз. Бұл қаражатты дұрыс бөлуге көмектеседі.
- Мақсатты кішкентай міндеттерге бөліңіз. Үлкен мақсатты кішкентай қадамдарға бөліңіз. Мысалы, «10 айда 200 000 теңге жинау» деген ой «200 000 теңге жинау» деген ойға қарағанда оңай сияқты көрінеді. Ал «айына 20 000 теңгеден жинау» мақсатыңызды одан да түсінікті әрі қолжетімді етеді.
Барлық қаржылық мақсаттарды оларды жүзеге асыру мерзіміне байланысты үш топқа бөлуге болады. Бұл мақсаттарға жету үшін дұрыс құралдарды таңдауға көмектеседі. «Қысқа мерзімді, орта мерзімді және ұзақ мерзімді қаржылық мақсаттар қандай?» деген сұраққа әркімнің өз жауабы бар, бірақ олардың бөліну қағидалары ортақ.
Бұл алдағы 12 ай ішінде жүзеге асырғыңыз келетін тапсырмалар. Мұндай мақсаттар үшін табыстан гөрі ақшаны жылдам әрі артық шығынсыз алу мүмкіндігі маңызды.
Бір жылға арналған қаржылық мақсаттар мысалдары:
- демалысқа ақша жинау;
- қаржылық қауіпсіздік қорын жасау (3-6 айлық жалақы мөлшерінде);
- кредит картасы бойынша кредитті немесе қарызды жабу;
- жаңа смартфон немесе басқа техника сатып алу.
Home Credit Bank құралы: толықтыру мүмкіндігі бар жинақ шоты, ол шотты кез келген уақытта толықтыруға және одан ақша алуға мүмкіндік береді.
Бұл тұрақты түрде ақша жинауды талап ететін үлкен әрі маңызды тапсырмалар. Мұндай жағдайда стандартты жинақ шотынан гөрі жоғары табысты құралдарды қарастыруға болады.
Мақсаттар мысалдары:
- автокредиттің бастапқы жарнасын жинау;
- пәтерді жөндеу;
- өзіңіз немесе серіктесіңіз үшін қымбат білім беру курстарын төлеу.
Home Credit Bank құралы: 1-2 жылға арналған Жинақ депозиті, ол жақсы пайыздық мөлшерлемені және толықтыру мүмкіндігін ұсынады.
Бұл сіздің қаржылық болашағыңызды айқындайтын ең ауқымды мақсаттар. Ұзақ мерзімді мақсаттар қою үшін стратегия мен төзімділік керек. Мұнда күрделі пайыз және максималды табыс әкелетін құралды таңдау маңызды рөл атқарады.
Мақсаттар мысалдары:
- ипотекаға алғашқы жарна жинау;
- жеке зейнетақы капиталын қалыптастыру;
- балалардың жоғары білімін төлеу.
Home Credit Bank құралы: ұзақ мерзімді мақсаттар үшін банк ұсынатын ең тиімді пайыздық мөлшерлемесі бар жинақ депозиттерін таңдауға кеңес береміз. Әдетте мұндай салымдардан ішінара ақша шешуге болмайды, сондықтан табысыңыз барынша артады.
Мақсат қою — тек алғашқы қадам ғана. Оған жету үшін ыңғайлы әрі сенімді қаржылық құралдар қажет. Home Credit Bank сізге ақшаны тиімді түрде жинауға және оны басқаруға көмектесетін бірнеше шешім ұсынады.
Home Credit Bank мобильді қосымшасында әртүрлі шоттарды ашып, оларды басқаруға болады. «Қаржылық қауіпсіздік қорын» жасау үшін жинақ шоты тиімді шешім болады. Бұл шотты толықтыруға болады, бірақ максималды табыс алу үшін одан мерзімінен бұрын ақша алмаған жөн.
Демалысқа немесе көлікке ақша жинау үшін бір немесе екі жылға арналған жинақ депозитін таңдау тиімді болады. Ол бойынша ақшаны ішінара шешуге болмайды, бұл инфляция мен импульсивті шығындардан қорғайды. Ал ұзақ мерзімді мақсаттар үшін (мысалы, пәтер сатып алу) максималды пайыздық мөлшерлемені ұсынатын арнайы депозиттер бар.
Мақсатқа жету — бұл спринт емес, бұл марафон. Өзіңіздің прогресіңізді тұрақты түрде қадағалап отыру маңызды.
- Прогресті тексеріңіз: айына кем дегенде бір рет Home Credit Bank қосымшасына кіріп, мақсатыңызға қаншалықты жақындағаныңызды бақылаңыз. Прогрестің визуализациясы жақсы мотивация береді.
- Икемді болыңыз: егер сіз ақша жинауды үлгермей жатсаңыз, көңіл күйіңіз түспесін. Мақсатты немесе мерзімді қайта қарау керек.
Қаржылық жоспарлау — бұл шектеулер емес, бұл мүмкіндіктер мен өз өміріңізді бақылау мүмкіндігі. Дұрыс қойылған қаржылық мақсаттар мотивация береді, шығындарды бақылауға көмектеседі және болашақта қаржылық еркіндікке жетудің негізі болады. Ақша жинауды бастау ешқашан кеш емес, ал Home Credit Bank ұсынған сенімді әрі түсінікті құралдармен бұл жол жеңіл әрі тиімді болады.
Кәсіпкерлерге арналған басқа да пайдалы ақпаратты Home Credit Bank блогынан оқыңыз.
