Эквайринг қалай жұмыс істейді?
Клиент тауарды банк картасымен төлеген кезде, ол картаны терминалға қойып, пин-кодты енгізеді. Оның шотынан қаражат компанияның шотына аударылады. Бұл эквайринг. Эквайринг — бұл есеп айырысудың қарапайым әрі ыңғайлы тәсілі.
Эквайринг қалай жұмыс істейді?
- Терминал картаны оқыған кезде төлем туралы ақпарат эквайринг қызметін ұсынған банкке жіберіледі.
- Эквайер-банк клиенттің картасын шығарған банкке (эмитент-банкке) операцияны жүргізу туралы сұраумен жүгінеді.
- Эмитент банк сатып алушы картасының балансын тексереді. Егер бәрі жақсы болса, ол операцияны мақұлдайды. Егер шотта қаражат жеткіліксіз болса немесе карта бұғатталған болса, төлемнен бас тартылады.
- Эквайер банк алынған ақпаратты өңдейді. Егер төлем мақұлданса, ол транзакцияны растайды. Терминал экранында сәтті төлем туралы хабарлама пайда болады, ал кассир клиентке чек береді.
- Содан кейін банктер арасында есеп айырысу жүргізіледі. Эквайер банк қаражат аударуға сұрау жібереді. Эмитент банк клиенттің шотынан ақшаны есептен шығарып, сатушының ағымдағы шотына аударады.
Бұл күрделі процесс болып көрінуі мүмкін, бірақ ол өте тез өтеді. Әдетте төлем бірнеше секунд ішінде жасалынады.
Барлығы дұрыс болуы үшін сенімді эквайер банк қажет. Ол бизнеске терминалдарды ұсынып, ал интернет арқылы төлемдерді қабылдау үшін төлем интернет шлюзін қосады. Банк өз қызметтері үшін комиссия алады.
Эквайринг түрлері
Эквайринг — кез келген компания үшін пайдалы құрал. Бірақ кейбір бизнес түрлері заң бойынша терминалдарды орнатуы тиіс. 2021 жылғы 1 шілдеден бастап Қазақстанда төлемдерді қабылдау үшін терминалдарды қолдану міндетті болатын қызмет түрлерінің тізбесі белгіленді.
Эквайрингтің әр түрінің өзіндік артықшылықтары бар, сондықтан бизнесіңізге сәйкес келетін эквайринг түрін таңдау қажет.
- Сауда эквайрингі. Ол дүкендер мен мейрамханалар сияқты сауда нүктелерінде қолданылады. Кассада карта деректерін байланыссыз немесе байланыс тәсілімен оқитын төлем терминалы орнатылады. Төлемді белгіленген сомадан артық мөлшерде растау үшін сатып алушы пин-кодты енгізуі керек.
- Мобильді эквайринг. Оны жеткізушілер, такси жүргізушілері мен балмұздақ сатушылары сияқты сыртта сауда жасайтын сатушылар пайдаланады. Олар смартфонға немесе планшетке орнатылған портативті терминалдарды немесе арнайы қосымшаларды қолданады. Бірақ олар бірдей жұмыс жасайды.
- Интернет-эквайринг. Сайттарда немесе мобильді қосымшаларда онлайн төлемдерді қабылдауға арналған. Сатып алушы карта деректерін арнайы төлем парақшасында енгізіп, төлемді бір реттік кодпен растайды.
- АТМ-эквайринг. Банкомат арқылы төлемдерді қабылдау үшін, мысалы, ұялы байланыс операторының шотын толықтыру немесе коммуналдық қызметтерге төлем жасау үшін пайдаланылады.
Эквайрингтің тағы бір түрі — QR-код арқылы төлеу . Әзірге оны тек кейбір банктер қолданып жатыр. Бірақ жақын арада Қазақстанда QR-кодтар арқылы бірыңғай есеп айырысу жүйесі жұмыс істейтін болады.
Эквайрингті қалай таңдауға болады?
Эквайринг бизнес мүмкіндіктерін айтарлықтай кеңейтеді. Оның көмегімен жаңа клиенттерді табуға болады. Бірақ алдымен қажеттіліктеріңізге сәйкес келетін эквайринг түрін және қызмет провайдерін таңдау керек.
Сізге сәйкес келетін эквайринг түрін таңдаңыз. Шағын дүкендерге бір стационарлық терминал жеткілікті. Азық-түлік жеткізу немесе таксиге тапсырыс беру үшін сізге мобильді құрылғылар мен интернет-эквайринг қажет болады.
Әртүрлі банктердің ұсыныстарын қарастырыңыз. Келесі функцияларға назар аудару керек:
- Қызмет құны, оның ішінде комиссия мөлшері, терминалды жалға алу немесе сатып алу құны, техникалық қолдау шығындары.
- Төлемдерді шотқа аудару жылдамдығы. Әртүрлі банктерде ол 1-ден 10 күнге дейін болуы мүмкін.
- Эквайер жұмыс істейтін төлем жүйелері: мысалы, VISA, MasterCard немесе МИР. Бұл өте маңызды болуы мүмкін. Байланыссыз төлем жасау технологиясы.
- Эквайринг жүйесінің сіздің бағдарламалық жасақтамамен және бухгалтерлік есеп жүйесімен үйлесімділігі.
- Эквайердің сенімділігі. Сонымен қатар эквайринг банк туралы интернеттен пікірлерді іздеп көруге болады. Егер бұл ірі бизнес болса, төлемдер ағынын өңдеу сапасына назар аударыңыз.
- Техникалық қолдау сапасы: қолдау қызметімен тез байланысып, кеңес алу мүмкіндігі.
- Банктің қосымша қызметтері. Кейбір банктер өз клиенттеріне қызметкерлерді оқыту немесе клиенттерге арналған бейілділік бағдарламасын ұсынады.
Эквайерді таңдау — өте маңызды қадам. Сіз тек технологияны ғана емес, сонымен қатар бизнесіңіздің өсуіне және дамуына ықпал ететін серіктесті таңдайсыз. Провайдердің барлық шарттарын мұқият қарастырыңыз.
Эквайрингті қалай қосуға болады?
Эквайрингті тек жеке кәсіпкерлер мен заңды тұлғалар қосуы мүмкін. Сондықтан қызметті қосу үшін бизнесті тіркеп, шотты ашу керек. Осыдан кейін эквайер банкті таңдап, өтінімді онлайн немесе банк бөлімшесіне барып жеке беруге болады.
Шарт жасасу үшін құрылтай құжаттары мен лицензиялар қажет. Банк компанияның қаржылық жағдайы, міндетті төлемдер бойынша қарыздардың болмауы туралы қосымша ақпарат сұратуы мүмкін.
Өтінім мақұлданғаннан кейін эквайермен шарт жасасу қажет. Шартқа қол қоймас бұрын шарттарды мұқият оқыңыз. Мысалы, кейбір банктер эквайринг қызметін тек өз клиенттеріне қосады. Басқалары ақшаны басқа банкте ашылған шотқа аудара алады. Бірақ бұл жағдайда тарифтер онша тиімді болмайды.
Банк төлемдерді қабылдау үшін жабдықты — стационарлық немесе мобильді POS-терминалдарды ұсынып, бағдарламалық жасақтаманы баптайды. Онлайн сатылымдар үшін банк сіздің сайтыңызға арнайы төлем шлюзін қосады.
Келесі қадам — қызметкерлерді бағдарламамен және жаңа жабдықпен таныстыру. Көптеген провайдерлер бұл қызметті тегін ұсынады. Ол қызметкерлерге жаңа құралдармен жұмыс жасауға тез үйренуге және қателіктерді алдын алуға мүмкіндік береді.
Төлемдерді қабылдауды бастамас бұрын жүйені тексеріңіз. Төлемдердің бірнеше түрін жасап көріңіз. Бәрі дұрыс болса, жұмысты бастауға болады.
Эквайрингтің артықшылықтары мен кемшіліктері.
Эквайрингті қосу - бұл күрделі процесс. Бірақ оны қосқаннан кейін сізге жаңа клиенттер келіп, сатылымдарыңыз өседі де, төлемдерді қабылдау процесі ыңғайлы және қауіпсіз болады. Эквайрингтің артықшылықтары мен кемшіліктерін толығырақ қарастырайық.
Артықшылықтар:
✅ Сатылымдардың өсуі. Адамдарға картамен төлеу ыңғайлы. Қолма-қол ақшамен салыстырғанда адамдар ақшаны онлайн көбірек жұмсайды. Бұл адамның психологиялық ерекшеліктеріне және карта бойынша төлемдерге кэшбэк есептелуіне байланысты болады.
✅ Жылдам есептеулер. Сатушыға қолма-қол ақшаны қайта есептеудің қажеті жоқ, сондықтан эквайринг төлем процесін тездетеді. Бұл әсіресе ірі дүкендер үшін өте маңызды.
✅ Қауіпсіздік. Эквайринг қателіктерді азайтады. Алаяқтар сатып алу үшін жалған купюрамен төлей алмайды.
✅ Автоматты есеп. Барлық транзакциялар бекітіліп, қаржыны басқару процесін жеңілдетеді.
Кемшіліктер:
⛔ Қосымша шығындар. Әрбір транзакция үшін эквайер 1-3% мөлшерінде комиссия алады. Жабдықты сатып алуға немесе жалға алуға, оған қызмет көсретуге және оны жөндеуге қосымша төлеу қажет.
⛔ Техникалық ақаулар. Кейде нашар байланыс, жабдықтың жұмысындағы ақаулар орын алуы мүмкін.
⛔ Ақшаны қайтару кезіндегі қиындықтар. Транзакцияны болдырмау қолма-қол ақшаға қарағанда күрделірек болуы мүмкін.
⛔ Төлем бірден түспейді — кейде бірнеше күннен кейін келуі мүмкін.
Бірақ эквайринг бизнес үшін өте маңызды. Сапалы қызмет төлем процесін жеңілдетіп қана қоймай, сонымен қатар клиенттердің сенімін арттырады. Сондықтан пайдаңыз да өседі.
