Қазақстаннан теңгемен қандай соманы әкетуге болады?
Ұлттық валютада шекара арқылы кез келген соманы тасымалдауға болады.
Бірақ егер сіз Қазақстан кіретін Еуразиялық экономикалық одақ (ЕАЭО) аймағынан кетіп, өзіңізбен бірге 10 мың доллардан астам қолма-қол ақша алсаңыз, бұл ақшаны декларациялау, яғни бұл ақша туралы мемлекетке хабарлау керек. Бұл туралы ҚР Кеден кодексінің 343-бабының 1-тармағында айтылған. Валюта бағамын біліңіз: қазір 10 мың доллар — бұл шамамен 4 463 млн ₸. Ұлттық ақша құнының өсуіне немесе төмендеуіне байланысты рұқсат етілген сома да өзгереді.
| Бірақ егер сіз Еуразиялық экономикалық одақ елдерінің біріне барсаңыз, ақшаны декларациялаудың қажеті жоқ. |
Егер ЕАЭО шекарасын өту кезінде қолма-қол ақша сомасы 100 мың доллардан асса, декларацияны толтыру жеткіліксіз болады. Бұл ақшаның шығу көзін құжаттармен растау қажет. Мысалы, бұл жылжымайтын мүлікті сатып алу-сату шарты, банктік чек, кредит шарты болуы мүмкін. Мұндай шешімді Еуразиялық экономикалық комиссия 2019 жылғы тамызда қабылдады және ол 2020 жылғы ақпанда өз күшіне енді.
Кедендік декларацияны қалай тапсыруға болады?
Жолаушыларға арналған кедендік декларацияны қағаз түрінде тікелей әуежайда толтыруға немесе бұдан бірнеше күн бұрын онлайн тапсыруға болады. egov.kz сайтындағы Азаматтарға/Кеден және салықтар/ Кеден бөлімінен «Жолаушыларға арналған декларация» қызметін таңдап, «Қызметке онлайн тапсырыс беру» батырмасын басу қажет.
Декларацияда «Қолма-қол ақша және (немесе) жол чектері…» тармағын белгілеп, соманы жазып, сондай-ақ бұл ақшаның шығу көзін және оны қалай пайдалануды жоспарлап жатқаныңызды көрсету керек. Мысалы, бұл жалақы немесе бизнестен түскен пайда, жылжымайтын мүлікті сату немесе жалға беру, кредит немесе мұра болуы мүмкін. Пайдалану әдісі ретінде ағымдағы шығындарды, инвестицияларды, қайырымдылықты таңдауға болады.
| Кейде қолма-қол ақша қажет, бірақ ақшаны картада сақтаған жөн. Сонымен қатар одан қосымша пайда алуға болады. Мысалы, Home Card Lite дебет карточкасын ашып, супермаркеттерде, жанармай құю станцияларында және коммуналдық қызметтерге төлем жасау үшін 10%-ға дейін кэшбэк алуға болады. Карта бойынша жасалған барлық басқа төлемдер үшін шотыңызға 1% қайтарылады. |
Қазақстаннан шетел валютасында қандай соманы әкетуге болады?
2023 жылғы 14 наурызда ҚР Президентінің №830 Жарлығы шықты, ол Қазақстаннан валюта әкетуге қатаң шектеулер қойды. Ол елдегі қаржылық тұрақтылықты қамтамасыз ету мақсатында жасалды.
Жарлыққа сәйкес 10 мың доллардан артық соманы Қазақстаннан әкетуге тйым салынды.
Егер қолма-қол ақша мөлшері бұдан артық болса, сот шешімі бойынша бұл ақша мемлекетке өтуі мүмкін. Сонымен қатар сізге айыппұл салынуы мүмкін.
Ұлттық валютада сияқты, шектеу тек қолма-қол ақша немесе монеталарға ғана қатысты емес. Ол жол және банктік чектерге, бағалы қағаздарға, вексельдерге қатысты қолданылады.
Бұл шектеу ЕАЭО шекарасынан өткен кезде ғана қолданылмайды. 10 мың доллардан астам сомаға қолма-қол шетел валютасын Қазақстаннан тыс жерлерге әкетуге тыйым салынады. Еуразиялық экономикалық одақ елдері арасында саяхаттау кезінде кедендік бақылаудан өтудің қажеті жоқ. Бірақ кеден қызметкерлері сізбен бірге қанша ақша бар екенін сұрауы мүмкін. Сонымен қатар олардың тексеріс жасауға құқығы бар. Сонда лимиттен артық соманың бар болуы анықталса, қиындықтар пайда болуы мүмкін. Сондықтан өтірік айтпаған дұрыс.
Қорытынды: Қазақстаннан қолма-қол ақша түрінде қандай соманы әкетуге болады?
Теңгемен ЕАЭО шекарасынан кез келген соманы әкетуге болады, бірақ 10 мың доллардан артық соманы декларациялау қажет. Бірақ ЕАЭО елдеріне саяттау кезінде мұндай шектеулер жоқ және декларация талап етілмейді.
Валютада Қазақстаннан кез келген басқа елге тек 10 мың доллардан аспайтын соманы ғана әкетуге болады.
